EN 301 549: De Europese norm voor digitale toegankelijkheid
In een tijd waarin digitale diensten een essentieel onderdeel vormen van ons dagelijks leven, is toegankelijkheid geen luxe meer, het is een wettelijke en morele noodzaak. De Europese norm EN 301 549 speelt daarin een centrale rol. Maar wat houdt deze norm precies in, en waarom is het zo belangrijk dat organisaties eraan voldoen?
Wat is EN 301 549?
EN 301 549 is de geharmoniseerde Europese norm voor digitale toegankelijkheid van informatietechnologie – van websites en mobiele apps tot hardware, software en digitale documenten.
De volledige titel luidt: ETSI EN 301 549 V3.2.1 (2021-03).
De norm is ontwikkeld om ervoor te zorgen dat mensen met een beperking gelijke toegang hebben tot digitale informatie en diensten. Daarmee vormt EN 301 549 de ruggengraat van de Europese regelgeving rond digitale inclusie.
Waarom is EN 301 549 belangrijk?
Wettelijke verplichting voor overheden
Onder de Europese Webrichtlijn (EU 2016/2102) zijn alle overheidsinstanties in de EU verplicht om te voldoen aan EN 301 549. Dit betekent dat websites, apps en andere digitale diensten van overheidsinstellingen aan deze norm moeten voldoen
Groeiende relevantie voor het bedrijfsleven
Hoewel de norm primair verplicht is voor overheden, implementeren steeds meer commerciële organisaties EN 301 549. De redenen zijn divers: het beperken van juridische risico's, het tonen van maatschappelijke verantwoordelijkheid, en het bereiken van een breder publiek.
Één Europese standaard
EN 301 549 zorgt voor uniformiteit binnen alle EU-lidstaten. Dit bevordert interoperabiliteit en zorgt voor consistente toegankelijkheidseisen over landsgrenzen heen – ideaal voor organisaties die internationaal opereren.
Structuur en scope van de norm
De norm bestaat uit vijf hoofdonderdelen met specifieke richtlijnen en eisen:
Algemene bepalingen: definities, toepassingsgebied en uitzonderingen.
Technische specificaties: eisen voor webinhoud (gebaseerd op WCAG 2.1 AA), PDF’s, multimedia, software en hardware.
Functioneel ontwerp: richtlijnen voor navigatie, invoerondersteuning en gebruikservaring.
Documentatie en ondersteuning:vereisten voor toegankelijke handleidingen en helpdesks.
Conformiteitsbeoordeling: methoden voor testen, valideren en rapporteren.
Hoe verhoudt de EN 301 549 zich tot WCAG?
Als je al bekend bent met WCAG (Web Content Accessibility Guidelines), dan zal je blij zijn te horen dat EN 301 549 hier goed op aansluit. De webgerichte eisen in de norm verwijzen direct naar WCAG 2.1 niveau AA.
Dit betekent concreet:
Alle webinhoud moet voldoen aan de WCAG 2.1 AA-criteria
EN 301 549 breidt dit uit met specifieke eisen voor documenten, multimedia en non-web ICT
Je kunt WCAG-kennis direct toepassen binnen het EN 301 549-framework
In 5 stappen naar compliance
Voldoen aan EN 301 549 lijkt misschien overweldigend, maar met een gestructureerde aanpak is het goed te doen:
Stap 1: Toegankelijkheidsaudit
Begin met een grondige analyse van je huidige situatie. Laat specialisten een audit uitvoeren die zowel geautomatiseerde scans als handmatige beoordelingen omvat.
Stap 2: Plan van aanpak
Stel een realistische roadmap op. Prioriteer quick wins (eenvoudig op te lossen problemen) en maak een planning voor complexere aanpassingen.
Stap 3: Ontwikkeling en testing
Pas je codebases, templates en designcomponenten aan. Test iteratief, bij voorkeur met echte gebruikers en assistieve technologieën zoals schermlezers.
Stap 4: Digitale Toegankelijkheid als basis
Maak toegankelijkheid onderdeel van je DNA. Implementeer het in workflows, bied trainingen aan medewerkers en integreer het in QA-processen.
Stap 5: Toegankelijkheidsverklaring
Publiceer conform de EU-richtlijn een verklaring waarin je transparant bent over hoe u voldoet aan EN 301 549.
Wat zijn de voordelen?
Investeren in digitale toegankelijkheid levert echt veel meer op dan alleen compliance:
Risicobeheersing: Voorkom boetes en juridische claims door proactief te voldoen aan de wetgeving
Groter bereik: Verbeter de gebruikerservaring voor iedereen, inclusief mensen met tijdelijke of permanente beperkingen
Innovatie: Toegankelijkheid dwingt tot beter doordacht, toekomstbestendig ontwerp
SEO en vindbaarheid: Toegankelijke content scoort beter in zoekmachines en wordt breder gevonden
Veelgestelde vragen
Is EN 301 549 verplicht voor commerciële organisaties?
De norm is primair verplicht voor overheidsinstanties. Commerciële advies- en dienstverleners worden ook aangeraden om te voldoen, zeker wanneer zij werken met overheden of publieke instellingen.
Welke WCAG-versie geldt?
EN 301 549 verwijst naar WCAG 2.1 niveau AA. Zorg er dus voor dat je de nieuwste WCAG-publicatie hanteert voor compliance.
Hoe combineer ik EN 301 549 met andere standaarden?
EN 301 549 kan gecombineerd worden met bestaande ISO-standaarden zoals ISO 9241-171 (software-ergonomie) en ISO 30071-1 (ICT-toegankelijkheid management).
Bij Cardan begrijpen we dat digitale toegankelijkheid complex kan zijn. Daarom ondersteunen we jou met:
WCAG onderzoeken: Geautomatiseerde en handmatige testen door specialisten
Training en workshops: Praktische kennis voor ontwikkelaars, designers en contentmanagers
Implementatiebegeleiding: Ondersteuning bij integratie in agile projecten
Beleidsvorming: Hulp bij het opstellen van toegankelijkheidsverklaringen en intern beleid
Meer weten? Neem dan contact met ons op.
