Opvallend (on)toegankelijk: geluidsbediening

De kerstkaart die maar blijft spelen

Je hebt er vast en zeker zelf wel eens een gehad: zo'n kerstkaart die zodra je 'm opent constant Jingle Bells of een ander kerstdeuntje blijft afspelen. Terwijl jij je probeert te concentreren op de daadwerkelijke kerstwens, blijft Jingle Bells je all the way onderbreken.

Bij kerstkaarten doen we dit dan nog een beetje voor de grap, maar er zijn ook websites waarop geluid automatisch afgespeeld wordt. En dat kan dan best wel belemmerend zijn.

Gelukkig hebben we WCAG 1.4.2 Geluidsbediening om dit te voorkomen.

WCAG 1.4.2 – Geluidsbediening

Dit succescriterium gaat over automatisch afspelend geluid dat langer dan 3 seconden duurt. In zo'n geval moet er ofwel een mechanisme zijn om dat geluid te kunnen pauzeren of stoppen, ofwel een mechanisme om het volume te kunnen controleren los van het volumeniveau van het algehele systeem.

Waarom is dit belangrijk?

Voor gebruikers van voorleessoftware

Het kunnen controleren van het geluid is met name van belang voor gebruikers die afhankelijk zijn van voorleessoftware. Als zij de voorleesstem moeten horen terwijl er tegelijkertijd ander geluid afspeelt, is dat behoorlijk uitdagend. En in sommige gevallen gebruikt een schermlezer ook het systeemvolume dus dan is simpelweg het geluid dempen geen optie.

Voor gebruikers met concentratieproblemen

Maar dat zijn niet de enige gebruikers die hierbij gebaat zijn! Het helpt ook gebruikers die moeite hebben om op visuele content (waaronder tekst) te concentreren op het moment dat er geluid afspeelt. De aandacht wordt dan ongewenst verdeeld, waardoor het veel energie kost om de focus op de visuele content te houden.

Geluid niet automatisch afspelen

Ook al zegt dit succescriterium dat het voldoende is als er een mechanisme is om het geluid te kunnen controleren, is het eigenlijk beter om geluid gewoon niet automatisch af te spelen. Als iemand die gebruikmaakt van voorleessoftware namelijk op een pagina belandt waar geluid automatisch afspeelt, moet deze gebruiker eerst nog op zoek naar het mechanisme om dat geluid te kunnen stoppen. Zo'n gebruiker is erg auditief ingesteld en navigeert dus door te luisteren. Het automatisch afspelende geluid verstoort de gebruiker dan in de navigatie naar dat mechanisme.

Het is dan ook aangeraden om geluid te laten starten door een actie van de gebruiker, in plaats van het geluid te laten stoppen door een actie van de gebruiker.

Praktische situaties waarbij problemen voorkomen

Achtergrondmuziek voor de sfeer

Als we gaan kijken naar wat voor soort situaties problemen veroorzaken voor dit succescriterium, dan kunnen we enerzijds denken aan geluiden die, misschien wel puur voor de sfeer, aan een pagina zijn toegevoegd. Net als een deuntje in de lift voor de opvulling, maar dan voor je webpagina.

Automatisch afspelende video's

Daarnaast gaat het dan bijvoorbeeld ook om video's op een pagina die direct beginnen met afspelen. Dit doet mij gelijk denken aan wat Netflix bijvoorbeeld doet. Als je op je tv dan een beetje zit rond te kijken tussen de films en series, wordt er gelijk een preview gestart. Maar dat vind ik helemaal niet fijn! Ik wil gewoon even in stilte kunnen lezen waar het eigenlijk over gaat, voordat ik de eerste beelden al te zien krijg. Misschien deels een kwestie van smaak, maar het kan in bepaalde situaties dus wel ook voor verschillende toegankelijkheidsproblemen zorgen.

Gebruiker geeft het startcommando

Het liefst wil je dat een gebruiker zelf kan kiezen om een video te starten. Dit betekent overigens niet dat de video in dat geval dan met gedempt geluid moet beginnen met afspelen. Een gebruiker kiest er nu zelf voor om de video af te spelen, dus dan mag dat na het starten gewoon direct met geluid.

Niet-interferentie-eis

Ondanks dat ik problemen met succescriterium 1.4.2 in mijn onderzoeken niet heel vaak tegenkom, is dit succescriterium wél een bijzondere. Dit is namelijk één van de vier succescriteria die vallen onder de zogenoemde "niet-interferentie-eis".

Deze eis stelt dat digitale inhoud een gebruiker niet dusdanig mag belemmeren dat de gehele website of webpagina voor deze gebruiker helemaal onbruikbaar wordt.

Iemand die door automatisch afspelend geluid zijn voorleessoftware niet meer kan verstaan, wordt dusdanig belemmerd dat de enige overblijvende optie is om de webpagina af te sluiten. Álle content op een webpagina moet dus voldoen aan dit succescriterium.

Een toegankelijke kerst voor jou

Ondanks alle toeters en bellen die we online in kunnen zetten, blijkt stilte soms het mooiste kerstcadeau. Door gebruikers zelf te laten bepalen wanneer geluid afspeelt, geef je hen de controle terug en voorkom je dat een digitale Jingle Bells hun ervaring overstemt. En dat klinkt me dan weer als muziek in de oren!

Gerelateerde artikelen

  • Van omzeilen naar uitzeilen

    Gezond schermgebruik draait niet alleen om mínder online zijn, maar ook om bewuster en doelgerichter navigeren door de digitale wereld. En daar kan WCAG 2.4.1 Blokken omzeilen een verrassend steentje aan bijdragen.

    • WCAG
  • Lijsten? Check!

    Lijstjes brengen structuur, maar zijn in de code vaak niet correct opgemaakt. Ontdek waarom semantisch correcte lijsten essentieel zijn voor toegankelijkheid en schermlezers, volgens WCAG criterium 1.3.1.

    • WCAG
  • Waarom ISO/IEC 40500:2025 belangrijk is voor elke organisatie

    In een wereld die steeds meer digitaal wordt, is het belangrijk dat iedereen mee kan doen. Of het nu gaat om online winkelen, informatie zoeken of contact houden met anderen, digitale toegankelijkheid zorgt ervoor dat websites en apps bruikbaar zijn voor iedereen. Dit geldt ook voor mensen met een beperking.

    • WCAG
    • Wetgeving