Start met toegankelijk ontwerpen

6 april 2022

Bedrijven hebben het gelukkig steeds vaker over ontwerpen voor inclusie. Digitale toegankelijkheid is hier een belangrijk onderdeel van. Bedrijven zorgen er zo voor dat iedereen mee kan doen in de maatschappij. Met toegankelijk ontwerpen zorg je ervoor dat je informatie op websites eenvoudig kan vinden.

Iedereen profiteert van een toegankelijk ontwerp

Vergelijk je website met een winkel, zelfs als het geen échte webwinkel is. Je moet gemakkelijk kunnen navigeren richting het doel dat je hebt. In een fysieke winkels wil je immers ook alleen naar de schappen lopen die je nodig hebt. Oneindig rondjes lopen en zoeken zorgt voor frustratie en irritatie.

Die prettige gebruikerservaring en het helpen van je bezoekers op een website maakt digitale toegankelijkheid zo belangrijk. Iedereen profiteert van een website waar je makkelijker doorheen kunt ‘surfen’. Een inclusief ontwerp zorgt ervoor dat iedereen zelfstandig dingen kan regelen, producten kan kopen in webshops en gebruik kan maken van online diensten.

“When we design for disability, we all benefit”Elise Roy

Voordelen toegankelijk ontwerpen

We moeten dus al bij de start van het ontwerp voor het product rekening houden met functiebeperkingen. Hoe vervelend dit woord ook klinkt: digitaal toegankelijke designs hebben veel voordelen.

De voordelen van het ontwerpen voor inclusie zijn:

Je online informatie wordt toegankelijk.
Iedereen kan zelfstandig meedoen
Hogere gebruiksvriendelijkheid
Betere waardering door je bezoekers
Prettig gevoel voor gebruikers van de website

Je wil als beheerder van een webpagina of winkeleigenaar dat mensen zich prettig voelen op jouw online omgeving. Die klantervaring wordt het best wanneer er al meteen rekening gehouden wordt met mensen met een functiebeperking. Dat is dus inclusief ontwerpen.

Denk bij het creëren van de website of content na over contrast, ondertiteling, structuur, navigatie en ga zo maar door. Maak het je gebruiker zo optimaal en fijn mogelijk. De klant is immers koning. Een hogere waardering van jouw product of dienst heeft commercieel voor jou natuurlijk ook weer positieve gevolgen. Digitaal toegankelijke designs zorgen dus ook voor meer omzet.

Toegankelijk ontwerpen gaat dus verder dan alleen een goed UX-design. Je houdt rekening met veel meer gebruikers, niet met alleen een specifieke doelgroep.

Ontwerpen voor functiebeperkingen

Een van de mooiste uitspraken uit 2015 is die van Elise Roy. Tijdens haar TEDtalk zei ze “When we design for disability, we all benefit”. Elise Roy is design thinker en voor een groot percentage doof.

Bestaande producten verbeteren

Ze vertelde over het ontwerpen van een schilmes voor mensen met artritis. Dit schilmes bleek zo fijn in de hand te liggen dat de mainstream mens ook heel blij bleek met dit product. De gebruiksvriendelijkheid was namelijk vele malen hoger dan die van de standaard schilmesjes. Het ontwikkelen van het product, direct gericht op een beperking, maakte de OXO potato peeler direct erg comfortabel dat iedereen ervan hield. Een mooi voorbeeld van toegankelijk ontwerpen.

Ontwerpen voor functiebeperkingen helpt veel meer mensen

Het tweede bizarre voorbeeld voor een goede ontwikkeling waarbij directe aandacht was voor een functionele beperking: tekstberichten. Het sturen van sms-berichten was in eerste instantie ontwikkeld voor dove mensen. Moet je nagaan dat vrijwel de hele wereld op dit moment afhankelijk is van apps zoals WhatsApp en Telegram. Deze apps zijn bestaan in principe alleen uit het versturen van tekstberichten. Van deze oplossing houdt inmiddels ook iedereen. Deze ontwikkelingen bevorderen digitale inclusie.

Digitale toegankelijkheid in de fysieke wereld

Stel dat we het principe “When we design for disability, we all benefit”, toe zouden passen op websites, apps en andere online communicatie. Wat zou er dan gebeuren? Om toegankelijk ontwerpen echt duidelijk te krijgen, maken we het beeldend.

Snel navigeren van A naar B

Stel we nemen een kantoorpand. Dit kantoorpand is gebouwd aan de hand van een tekening. Er is rekening gehouden met een lift of misschien roltrappen. Het heeft een prettige, heldere indeling, nummers per afdeling en ga zo maar door. In zo’n groot kantoor is het noodzaak om jezelf goed te kunnen navigeren. Zo kan je snel van A naar B. Alleen een aantrekkelijke aankleding is niet genoeg.

Stel dat de architect, aannemer en het hele team niet hebben nagedacht over een lift in dit kantoorpand. Hoe komen mensen met een rolstoel, gebroken been, een hond, met een kinderwagen of rollator dan op verdieping 15? En wat denk je van alle andere mensen die liever niet met de trap 15 verdiepingen omhoog willen? Gelukkig heeft de architect heeft hier al over nagedacht en ook in het Bouwbesluit zijn hierin afspraken vastgelegd. Tijdens de bouw van het kantoor wordt ook meteen de lift geplaatst. De architect is bezig met toegankelijk ontwerpen.

Je hebt een probleem als je diezelfde lift later nog in je kantoorpand moet plaatsen. Je zal waarschijnlijk heel veel aanpassingen moeten doen of de lift aan de buitenkant van het gebouw ‘plakken’. Dat kan een mooie oplossing zijn, maar erg goedkoop zal dit niet worden.

Toegankelijk ontwerpen is gebruiksvriendelijk

Eigenlijk geldt hetzelfde voor een website, app of andere digitale content. Al tijdens het toegankelijk ontwerpen zorg je ervoor dat iedereen er gebruik van kan maken. De gebruiksvriendelijkheid gaat automatisch met een steile lijn omhoog. Gebruikers navigeren beter door jouw product. Ze vinden het prettig om online bij jou te zijn en komen na een goede ervaring graag nog een keer terug. Hoe fijn is dat!

In de Web Content Accessibility Guidelines is vastgelegd waar je website of app aan moet voldoen. En dit is ook onderdeel van de Nederlandse wetgeving.