Hier moet je rekening mee houden voor toegankelijke video's
Maak je video toegankelijk voor iedereen
Video’s zijn populair. We gebruiken ze om iets uit te leggen, te vertellen of te laten zien. Maar niet iedereen kan beeld en geluid op dezelfde manier volgen. Daarom is het belangrijk dat video’s digitaal toegankelijk zijn. In dit artikel lees je wat dat betekent, voor wie het belangrijk is en wat je zelf kunt doen.
Zien wat je hoort: ondertiteling en tekst in beeld
Mensen die doof of slechthorend zijn, kunnen het geluid van een video niet (goed) volgen. Het is daarom belangrijk dat je hoorbare informatie ook zichtbaar maakt. Denk aan:
Gesproken tekst
Geluidseffecten die belangrijk zijn voor het verhaal
Wie er aan het woord is
Je kunt dit oplossen met:
Ondertiteling (ook wel captions genoemd)
Een lower third (een balkje met naam en functie van de spreker)
Credits aan het eind
Een tekst in beeld
Deze oplossingen zorgen dat je voldoet aan succescriterium 1.2.2 van de WCAG.
Horen wat je ziet: voice-over of audiodescriptie
Voor mensen die blind of slechtziend zijn, is het beeld niet (goed) zichtbaar. Belangrijke visuele informatie moet dus ook hoorbaar zijn. Denk aan:
Een logo
De naam van een spreker in beeld
Een URL
Bewegend beeld dat iets uitlegt
Je kunt dit oplossen met:
Een voice-over die extra uitleg geeft
Audiodescriptie die beschrijft wat er visueel gebeurt
Een goed voorbeeld is deze NPO productie “Dagboek van een Herdershond” met live audiodescriptie.
Met deze aanpassingen voldoe je aan succescriterium 1.2.3 en 1.2.5.
Een goede voice-over of audiodescriptie helpt ook mensen die moeite hebben met het volgen van bewegend beeld. Sommige mensen hebben moeite met het verwerken van beelden, zeker als ze snel na elkaar komen. De video wordt beter begrepen als alle informatie ook te horen is.
Wat zijn ondertitels precies?
In Nederland gebruiken we het woord ondertitels voor alles, maar er zijn belangrijke verschillen:
Subtitles: vertaling in een andere taal. Voor anderstalige kijkers.
Captions: ondertiteling in dezelfde taal, bedoeld voor doven en slechthorenden. Dit is wat WCAG bedoelt.
Closed captions: kun je aan- of uitzetten
Open captions: zitten vast in de video
Let op: automatische ondertiteling voldoet nog niet aan de eisen. Er ontbreken vaak punten en komma’s en woorden worden verkeerd herkend. Maar het is wél handig als basis om zelf te corrigeren. Dat scheelt tijd.
Wat als iemand gebarentaal gebruikt?
Niet iedereen met een gehoorbeperking is goed in het Nederlands. Sommige mensen zijn opgegroeid met gebarentaal als eerste taal. Voor hen kan een gebarentolk in beeld heel waardevol zijn. Dit is geen verplichting binnen de Nederlands wetgeving, maar kan wel erg behulpzaam zijn.
De productie “Dagboek van een Herdershond is ook te bekijken met gebarentolk.
Transcripts: alles rustig nalezen
Een transcript is een tekstversie van de video. Dat is handig voor mensen die:
Moeite hebben met luisteren of kijken tegelijk
Overprikkeld raken door bewegend beeld (zoals mensen met ADHD)
De inhoud liever lezen
Een goed transcript bevat zowel wat er wordt gezegd als wat er in beeld gebeurt. Hiermee voldoe je aan succescriterium 1.2.3. Binnen de European Accessibility Act of het Besluit Digitale Toegankelijkheid Overheid is een transcript niet altijd verplicht, maar wel ontzettend waardevol. Wij adviseren dan ook om gewoon altijd een goed transcript toe te voegen. Zorg dat het transcript alle informatie bevat. Dat betekent dat je naast alle hoorbare informatie (bijvoorbeeld de stemmen), ook zichtbare informatie opschrijft.
Als een video automatisch start heeft dit impact op mensen die afhankelijk zijn van een schermlezer.
Automatisch afspelen? Liever niet!
Video’s die vanzelf starten kunnen erg storend en afleidend zijn. Daarom moet je:
De video kunnen pauzeren of stoppen
Het geluid kunnen uitzetten
Dit is verplicht volgens succescriterium 1.4.2, 2.2.1 en 2.2.2.
Als een video automatisch start heeft dit impact op mensen die afhankelijk zijn van een schermlezer. Het geluid van de video speelt dan door de stem van de schermlezer. Ook kan het automatisch starten van video’s intensief zijn voor mensen met bijvoorbeeld concentratie-problemen (denk aan ADD en ADHD) of mensen in het autisme-spectrum.
Technische aandachtspunten
Zet in YouTube eventueel sneltoetsen uit met disablekb=1 om te voldoen aan 2.1.4
Let op: De videospeler van Vimeo is niet volledig toegankelijk
Zorg dat de video duidelijk herkenbaar is met een korte omschrijving boven of onder de video. Dit is belangrijk voor succescriterium 1.1.1 en het verbeterd de gebruikerservaring van je website voor iedereen.
Geef de videospeler een toegankelijke naam. Zie succescriterium 4.1.2
Tips voor de productie
Denk aan toegankelijkheid vóórdat je gaat filmen
Schiet extra beelden voor voice-over of audiodescriptie
Laat sprekers zichzelf hoorbaar aankondigen
Spreek duidelijk en niet te snel
Reserveer tijd en budget voor ondertiteling en voice-over
Vergeet niet de extra informatie zoals een aftiteling of credits
Tot slot
Toegankelijke video’s zijn niet alleen voor mensen met een beperking. Ze helpen ook mensen die onderweg kijken, in een stille ruimte zijn of liever lezen dan luisteren. Hoe beter je video is voorbereid, hoe meer mensen je bereikt.
