Opvallend (on)toegankelijk: consistente navigatie

Vandaag, 8 september, is het Wereld Alfabetiseringsdag. Op deze dag staan we stil bij het feit dat er wereldwijd nog steeds veel mensen zijn die analfabeet of laaggeletterd zijn en daardoor dus niet zelf kunnen lezen of daar veel moeite mee hebben.  

Wereld Alfabetiseringsdag: het voordeel van consistente identificatie

Laaggeletterdheid houdt in dat iemand het moeilijk vindt om geschreven informatie te begrijpen. Ook online zorgt dat voor veel uitdagingen, bijvoorbeeld bij het bekijken van een website of het invullen van formulieren. In Nederland hebben ongeveer 2,5 miljoen volwassenen hier moeite mee.

Gelukkig zijn er verschillende manieren waarop je als webbouwer of webredacteur kan helpen om een bezoek aan je website voor deze mensen toch zo makkelijk mogelijk te maken. Één van deze manieren heeft te maken met consistente identificatie.

WCAG 3.2.4 – Consistente identificatie

De bedoeling van dit succescriterium is om consistente identificatie te garanderen van functionele componenten die herhaaldelijk voorkomen binnen een verzameling webpagina's. Wat dit betekent: een onderdeel dat 1) interactief (zoals een knop) is of belangrijke informatie overdraagt (zoals een informatief icoon) en 2) op meerdere pagina’s terugkomt met diezelfde functie, moet een consistent label (of tekstalternatief) hebben. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de labels of tekstalternatieven van knoppen, linkjes of iconen.

Waarom dit helpt bij laaggeletterdheid

Wie moeite heeft met lezen, leest vaak letter voor letter. Het begrijpen van woorden kost dan veel tijd. Als je dan twee verschillende woorden tegenkomt die eigenlijk hetzelfde doel hebben, kost het begrijpen hiervan onnodig veel tijd. Eerst moet je dan achterhalen welke woorden er staan, dan moet je begrijpen wat deze woorden betekenen en dan moet je óók nog begrijpen dat de betekenis of het doel ervan hetzelfde is. Het is dan veel makkelijker als hetzelfde woord wordt gebruikt, want deze kan dan sneller herkend worden.

Wat gaat er wel eens mis?

Over het algemeen zien we in onze toegankelijkheidsaudits gelukkig dat succescriterium 3.2.4 vaak goed gaat. Toch komen we af en toe nog wel eens een klein probleempje tegen. Een paar voorbeelden:

• In een onderzoek naar een webapplicatie was op verschillende pagina’s een zoekveld aanwezig. Op de ene pagina had dit zoekveld de placeholdertekst “Zoek” en op de andere pagina “Filter”. Dit terwijl de functie van het zoekveld op al deze pagina’s hetzelfde was, namelijk het zoeken binnen de resultaten van de pagina.

• In een onderzochte website stond in de header van de homepagina een link met de tekst “Initiatief aanmelden”. Op andere pagina’s stond op deze plek in de header een link met de tekst “Initiatief indienen”. Beide linkjes verwezen naar dezelfde pagina en hadden dus dezelfde functie. Het label was daarmee niet consistent, wat werd afgekeurd bij succescriterium 3.2.4. Inmiddels is dit netjes opgelost en hebben deze linkjes op alle pagina’s de tekst “Initiatief indienen” gekregen.

Goed om te weten

• Succescriterium 3.2.4 gaat om consistentie binnen een set webpagina’s en dus niet om componenten met dezelfde functie binnen één webpagina. Toch is het beter om ook binnen een webpagina consistent te zijn.

• Dit succescriterium zegt ook dat het gaat om componenten met dezelfde functie. Stel dat je bijvoorbeeld hetzelfde icoon van een kruisje gebruikt met twee verschillende doeleinden, dan hebben deze iconen dus niet dezelfde functie. Dat is dan niet in strijd met dit succescriterium. Of het een handige keuze is om hetzelfde icoontje te gebruiken, is een tweede ;).

• “Consistent” betekent niet “identiek”. Stel dat je op verschillende pagina’s onderaan een pijl hebt om naar de volgende pagina te verwijzen met het tekstalternatief “Ga naar pagina X”, dan is het prima als de “X” op alle pagina’s een ander cijfer krijgt voor de volgende pagina. Het tekstalternatief van het icoon is dan dus niet identiek, maar wel consistent.

Tot slot

Zeker rond Wereld Alfabetiseringsdag is het een mooie stap om eens na te gaan of jij consistente identificatie goed hebt toegepast op je website: één functie = één consistent label. Het maakt je website rustiger, duidelijker en dus toegankelijker, voor iedereen.

Oh, en over consistente identificatie gesproken: zeg jij patat of friet?

Vragen?

Heb je inhoudelijke vragen over consistente navigatie of andere zaken omtrent WCAG? Mail dan naar support@cardan.com. Heb je een specifiek onderwerp dat je graag wilt zien terugkomen? Stuur ons dan een e-mail naar contact@cardan.com.